ترومبوز و آمبولی

ترمبوز(لخته ) و آمبولی ریه:

ترمبوز ,عبارتست از ایجاد لخته در هر قسمت از بدن.ولی در این مقاله به ترمبوزهای عروقی می پردازیم .ترمبوزهای عروقی می توانند در شریانها (سرخرگها)یا وریدها(سیاهرگها)تشکیل شوند.ترومبوزها ی شریانی ،حالت اورژانسی تری داشته و باعث کاهش خونرسانی به بافت ها می شوند .این ترومبوزها(ترومبوزهای سرخرگی) (لخته خونی)در چشم می توانند باعث کوری ،در شریانها ی قلب باعث سکته قلبی ،در شریانهای شکمی باعث دلدرد ،در شریانهای مغز،باعث سکته مغزی (Cva)،در اندامها ،باعث ایجاد سردی و سیاه شدن دست یا پا شوند .از طرف دیگر ترومبوزهای وریدی (لخته های خونی در سیاهرگها)معمولا با سرعت و شدت اهسته تری معمولا باعث ایجاد علامت و مشکل می شوند.
در صورتیکه ترمبوزهای وریدی،در اندامها ایجاد شوند(مثلا ترمبوز در دست یا پا) ،معمولا خود را با درد ،قرمزی،تورم(ادم)نشان می دهند.
بسته به اینکه ترمبوزها ی وریدی ،در کدامیک از وریدها (سیاهرگها)ایجاد شده باشندو شدت و مدت زمانی که از شروع لخته خون گذشته است ،علایم و نیز درمان و برخورد با آن متفاوت است.
در صورتیکه ترمبوزها،در وریدهای عمقی ایجاد شده باشند ،معمولا ادم (تورم)شدید تر از مواردی است که ترمبوز در وریدهای سطحی ایجاد شده باشند .
علل مختلفی می توانند باعث ایجاد ترمبوز شوند.از جمله این موارد می توان به استعداد خانوادگی،شکستگی های استخوانی،جراحی،بارداری،استفاده ازقرص های جلوگیری از حاملگی و سایر علل اشاره نمود .در کسانیکه سابقه فامیلی و استعداد خانوادگی برای ایجاد ترمبوز دارند یا سابقه قبلی لخته دارند ،بایستی در مواردی که در معرض خطر ایجاد ترمبوز مجدد می باشند،احتیاطات لازم را بعمل اورد.
بعنوان مثال در اینگونه بیماران ،چنانچه قرار باشد تحت عمل جراحی قرار گیرند ،بایستی از قبل از شروع جراحی ،تحت درمانهای اختصاصی پیشگیرانه برای جلوگیری از لخته خونی (پیشگیری از ترمبوز)قرار گیرند و پس از عمل جراحی نیز در اولین فرصت که امکانپذیر باشد،حرکت و راه رفتن را از سر گیرند.

برای درمان ،از روشهای گوناگونی استفاده می شود که به دو دسته اصلی روشهای دارویی (کنزرواتیو)و روشهای مداخله ای (تهاجمی)می باشند.
از جمله روشهای کنزرواتیو،می توان به استفاده از داروهای ترمبولیتیک(که لخته های خونی را حل می کنند)،آنتی ترمبین ها(داروهایی که با جلوگیری از تشکیل لخته ی جدید،به سیستم حل کننده ی داخلی بدن فرصت می دهند که لخته را از بین ببرد)،آنتی پلاکتها (که در مواردی که بیماران بهر دلیل قادر به مصرف داروهای آنتی ترمبین نباشند،مصرف می شوند)،فعالیت فیزیکی ،استفاده از جوراب واریس ،بالا نگهداشتن پاها در موقع استراحت و... اشاره نمود که نقش مهمی در درمان داشته و در واقع بخش اعظمی از بیماران ،با این روش بهبودی یافته و درمان می شوند.

از روشهای تهاجمی، در موارد خاص می توان استفاده نمود که در مقالات بعدی به آنها اشاره خواهد شد.
از جمله روشهای تهاجمی (مداخله ای)(interventional)می توان به ترمبوز مکانیکی و ترمبکتومی و آنژیوپلاستی اشاره نمود .
در ترمبولیز،با استفاده از کاتتر ،داروهای ترمبولیز،در محل لخته تزریق می شوند که باعث حل شدن بهتر لخته می شوند، در ترمبکتومی ،با استفاده از کاتترهای مخصوص (لوله ای نازک و دستگاههای خاص)،لخته ها از درون رگها خارج می گردند.